Uống rượu bia khi phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự?

06-16-2020

Uống rượu bia khi phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự?

Thời gian hiện nay, rất nhiều vụ việc đáng tiếc xảy ra, xuất phát từ việc các đối tượng sử dụng rượu bia gây ra những hậu quả đáng tiếc về người về tài sản.

Thời gian hiện nay, rất nhiều vụ việc đáng tiếc xảy ra, xuất phát từ việc các đối tượng sử dụng rượu bia gây ra những hậu quả đáng tiếc về người về tài sản. Vậy pháp luật hình sự quy định như thế nào về việc sử dung rượu bia hoặc các chất kích thích khác khi phạm tội?

Uống rượu bia có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

Điều 13 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 đã danh hẳn 01 điều luật quy định về việc sử dụng rượu bia cũng như các chất kích thích khác.

“Điều 13. Phạm tội do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác, thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.”

Như vậy, trong trường hợp phạm tội mà người phạm tội sử dụng rượu bia hoặc các chất kích thích khác thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.

Uống rượu bia khi phạm tội có phải là tình tiết tăng nặng hay giảm nhẹ?

Theo quy định tại Khoản 1 điều 51 của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017:

“Điều 51. Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

1. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

a) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;

b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;

c) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;

d) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;

đ) Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;

e) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;

g) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;

h) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;

i) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;

k) Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;

l) Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;

m) Phạm tội do lạc hậu;

n) Người phạm tội là phụ nữ có thai;

o) Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;

p) Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;

q) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;

r) Người phạm tội tự thú;

s) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;

t) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;”;

u) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;

v) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;

x) Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.”….”

Như vậy, uống rượu không nằm trong các tiết tình giảm nhẹ theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Theo quy định tại khoản 1 điều 52 quy định về các tình tiết tăng nặng: 

Điều 52. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự

1. Chỉ các tình tiết sau đây mới là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự:

a) Phạm tội có tổ chức;

b) Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp;

c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội;

d) Phạm tội có tính chất côn đồ; đ) Phạm tội vì động cơ đê hèn;

e) Cố tình thực hiện tội phạm đến cùng; g) Phạm tội 02 lần trở lên;

h) Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm;

i) Phạm tội đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ có thai, người đủ 70 tuổi trở lên;

k) Phạm tội đối với người ở trong tình trạng không thể tự vệ được, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, người bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc người lệ thuộc mình về mặt vật chất, tinh thần, công tác hoặc các mặt khác;

l) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để phạm tội

; m) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tàn ác để phạm tội;

n) Dùng thủ đoạn, phương tiện có khả năng gây nguy hại cho nhiều người để phạm tội;

o) Xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội;..”

Như vậy, uống rượu bia cũng không bị coi là tình tiết tăng nặng.

Tuy nhiên, trong một số tội phạm nhất định, hành vi uống rượu bia hoặc sử dụng chất kích thích khác là hành vi mang tính chất định khung hình phạt nặng hơn. Cụ thể, đối với các tội:

+  Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ (Điều 250 Bộ luật Hình sự 2015)

+  Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường sắt (Điều 267 Bộ luật Hình sự 2015)

+ Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường thủy (Điều 272 Bộ luật Hình sự 2015).

Các tội này nếu phạm tội khi sử dụng rượu bia thì mức phạt được áp dụng có tính chất tăng nặng từ 3-10 năm tù.

By: Ngọc Trâm